Auteurs: Laurie van Es, Rense Brouwer en Robert Bakker.
In 2018 is door de Europese Commissie het actieplan ‘duurzame groei financieren’ gepubliceerd, aansluitend op het Klimaatakkoord van Parijs en de VN Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling. De middelen die financiële instellingen beheren en investeren, vormen een belangrijke bouwsteen als het gaat om het verduurzamen van de economie en daarmee van onze samenleving en uiteindelijk de planeet. Het actieplan en het daaruit voortvloeiende beleid focust op de zogenoemde ecologische, sociale en governance factoren (ESG). Het in acht nemen van ESG-overwegingen moet leiden tot meer investeringen in duurzame activiteiten met een langere termijnfocus (‘sustainable finance’).
Het in de praktijk brengen van dit actieplan zal een grote impact hebben op de manier van werken van financiële instellingen. Het actieplan creëert namelijk de urgentie voor onze opdrachtgevers om ESG-factoren te incorporeren in beleid en hier transparant over te zijn richting de klant. In deze ‘two-pager’ geven wij een eerste blik op de te verwachten impact en acties op korte tot middellange termijn aan de hand van drie onderwerpen.
De volgende drie onderwerpen zijn de belangrijkste overkoepelende speerpunten uit het actieplan en tevens op korte termijn relevant [1]:
Deze drie onderwerpen komen terug in 10 ambities en acties die worden geschetst in het actieplan. De 10 geschetste ambities en acties [2] zijn de middelen voor het bereiken van de volgende drie hoofddoelen van het plan:
Hieronder wordt per overkoepelend speerpunt een korte toelichting gegeven. In vervolgpapers zullen we dieper op de materie in gaan.
De integriteit en het vertrouwen in de financiële sector zal vergroot worden naarmate de toegang tot duurzame producten vergemakkelijkt wordt [3]. Door de ontwikkeling van normen en labels voor duurzame producten worden deze producten toegankelijker gemaakt voor de markt en kan de markt makkelijker diverse producten met elkaar vergelijken om zo een duurzamere lange-termijnkoers te bepalen. Transparantie en beschikbaarheid van informatie is cruciaal om een ’level playing field’ te creëren. Welke specifieke informatie moet worden verstrekt aan de markt, financiële organisaties en niet-financiële organisaties zal naar alle waarschijnlijkheid eind 2020 worden verhelderd.
Dit onderwerp zal een grote impact hebben op de bancaire sector. De banken dienen ESG-informatie en data over de financiële producten te bewaren, accuraat te houden en te delen. De gehele keten van de bank wordt hierdoor geraakt, van “product development”, rapportages naar de klant, productadvies tot het aanpassen van IT-systemen. Een proactieve houding van de bank en zijn werknemers voor het verdiepen in de ESG-wetgeving is hierbij noodzakelijk om onderschatting van de impact en implicaties te voorkomen en kansen te benutten. Interessant om te vermelden is dat de informatieverstrekking richting de klant als eerste gereed dient te zijn. Banken dienen uiterlijk per maart 2021 in staat te zijn om via de website, via productdocumentatie en ook via rapportages de klant te informeren, zelfs nog voordat er een definitieve taxonomie is bepaald.
De taxonomie, welke wordt opgesteld door de Europese Commissie, vormt de belangrijkste pijler van het actieplan. Hieruit zal dan ook een groot deel van de overige acties voortvloeien. Een voorbeeld hiervan is het bevorderen van investeringen in duurzame projecten en het meenemen van duurzaamheidsoverwegingen bij het geven van financieel advies. Het toepassen van de taxonomie zorgt voor een uniform gebruik van de begrippen ‘duurzaam’ en ‘groen’.
In maart 2020 is het definitieve adviesrapport van de expertgroep gepubliceerd dat als input dient voor de wettelijke vereisten welke eind 2020 bekend worden gemaakt door de Europese Commissie. Deze wettelijke vereisten zullen vergaande implicaties met zich mee brengen voor de financiële sector. Banken dienen o.a. de taxonomie op te nemen in de productdocumentatie en systemen, maar ook in de bijbehorende adviesprocessen. Uiteindelijk dient de taxonomie ook te zijn opgenomen in de geschiktheidstests en kennis- en ervaringstests, waarvan de ontwikkeling en implementatie al flink wat voeten in de aarde heeft gehad onder het MiFID II beleid.
De taxonomie zal stapsgewijs worden ingevoerd, te beginnen met een taxonomie voor activiteiten met het oog op matiging van de klimaatverandering. In een later stadium zal deze worden uitgebreid voor activiteiten op ecologisch en sociaal vlak. Met de ESG-taxonomie komt er een einde aan bestaande lappendeken van keurmerken in Europa.
Op basis van o.a. de MiFID II regelgeving bestaat reeds de verplichting de geschiktheid van financiële instrumenten voor specifieke klanten te onderzoeken (de geschiktheidstest en de kennis- en ervaringstest) [4]. In de toekomst moeten financiële instellingen naast zaken als de risicobereidheid van de klant ook rekening gaan houden met de zogenaamde ‘ecologische, sociale en governance’ voorkeuren van de klant bij het uitvoeren van de geschiktheidstoets. Eveneens kan men denken aan het aanpassen van de target market voor producten aan de hand van de nieuwe taxonomie regelgeving.
[1] Greenwashing: Momenteel zijn er geen voorwaarden verbonden aan het gebruik van kenmerken als groen en duurzaam en doen sommige bedrijven zich groener voor dan zij daadwerkelijk zijn. De verordening taxonomie introduceert een Europees classificatiesysteem en daarmee een eenduidige bepaling van welke economische activiteiten duurzaam zijn.
[2] Zoals weergegeven op p. 18 t/m 20 van het actieplan.
[3] Zie hierover de Verordening betreffende informatieverschaffing in verband met duurzame beleggingen en duurzaamheidsrisico's.
[4] De geschiktheidstoets ziet momenteel onder meer op de risicobereidheid, beleggingsdoelstellingen en de financiële situatie van de klant. In de toekomst dienen beleggingsondernemingen en verzekeringsdistributeurs ook naar de ESG-voorkeur van de klant gaan vragen en hiermee vervolgens (aantoonbaar) rekening houden in het advies.
Met een team van enthousiaste en professionele collega’s bieden wij oplossingen op het gebied van verandermanagement, business analyses en business implementatie bij voornamelijk banken. Eens sparren over uitdagingen en mogelijke oplossingen op o.a. het gebied van verduurzaming van de financiële sector? Neem dan contact op met Robert Bakker (robert.bakker@novisource.nl).